به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مجلس شورای اسلامی، طرح سازمان نظام روزنامه‌نگاری جمهوری اسلامی ایران در دستورکار کمیسیون اجتماعی مجلس قرار دارد.
متن این طرح به شرح زیر است:
باسمه‌تعالی
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
احتراماً طرح ذیل که به امضای 70 نفر از نمایندگان رسیده است، جهت طی مراحل قانونی تقدیم می‌شود.
مقدمه (دلایل توجیهی):
«ن و القلم و ما یسطرون، سوگند به قلم و آنچه می‌نویسد.»
به‌منظور حمایت از آزادی مسؤولانه روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها، آزادی اطلاعات، حق دسترسی همگانی به اطلاعات، ارتقای رعایت موازین اخلاق حرفه‌ای در فعالیت‌های رسانه‌ای، تمهیدات لازم به منظور حمایت از ارزشهای دینی و ملی، حمایت از حرفه‌ای شدن فعالیت روزنامه‌نگاری در کشور، ارتقای سطح سواد و مهارت‌های رسانه‌ای، حمایت از حقوق مخاطبان رسانه‌ها، حمایت از حقوق صنفی، استقلال و امنیت حرفه‌ای روزنامه‌نگاران و نظارت حرفه‌ای بر عملکرد آنها سازمان نظام روزنامه‌نگاری تشکیل می‌شود.
لذا طرح ذیل تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌شود:
وکیلی- زرآبادی- مقدسی- فرهنگی- بدری- سروش- بیرانوندی- جعفرزاده‌ایمن‌آبادی- یوسف‌نژاد- حمداله کریمی- محمدیان- خالقی- امیرحسنخانی- ترکی- شریعت‌نژاد- علیرضا سلیمی- همایون هاشمی- محمدی (تهران)- هاشم‌زایی- رضایی- سیاوشی‌شاه‌عنایتی- میرزایی‌نیکو- شیخ- قاضی‌پور- علیرضا ابراهیمی- جلال میرزایی- محمدرضا نجفی- علی ابراهیمی- امینی‌فرد- اکبری(شیراز)- خدری- سیدفرید موسوی- بنیادی- نیکزادی‌پناه- فاطمه سعیدی- گرمابی- سیده‌فاطمه ذوالقدر- نظر افضلی- ملکشاهی‌راد- یارمحمدی- مسعودی- مازنی- نجفی‌خوشرودی- پارسایی- سعیدی‌مبارکه- الماسی- اصغر سلیمی- مقصودی- رضا کریمی- خضری- تاج‌الدین- سیده‌فاطمه حسینی- برزگرکلشانی- دامادی- علی‌اکبر کریمی- نورقلی‌پور- دهقانی‌فیروزآبادی- کرم‌پورحقیقی- چنارانی- تربتی‌نژاد- لاهوتی- بیمقدار- جمالی‌سوسفی- صادقی- صفری- فتحی- بیگلری- محمودزاده- میرزاده- علی‌جانی‌زمانی
عنوان طرح: سازمان نظام روزنامه‌نگاری جمهوری اسلامی ایران
بخش نخست: تعاریف
ماده1- اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف- سازمان: سازمان نظام روزنامه‌نگاری جمهوری اسلامی ایران
ب- روزنامه‌نگار: شخص حقیقی که شغل او تولید و یا مدیریت محتوا در رسانه‌ها است.
پ- رسانه: رسانه‌های دارای مجوز از هیأت نظارت بر مطبوعات
ت- شورای عالی: شورای عالی سازمان نظام روزنامه‌نگاری
بخش دوم: تشکیل سازمان
ماده2- سازمان، مؤسسه‌ای حرفه‌ای، غیردولتی و دارای شخصیت حقوقی مستقل است که به‌موجب این قانون ایجاد می‌شود.
ماده3- وظایف و اختیارات سازمان به‌شرح زیر است:
الف- دفاع از آزادی بیان و آزادی اطلاعات روزنامه‌نگاران
ب- حمایت از حرفه‌ای شدن فعالیت روزنامه‌نگاری در کشور
پ- ارتقای سطح سواد و مهارت‌های روزنامه‌نگاری
ت- حمایت از حقوق مخاطبان رسانه‌ها
ث- حمایت از حقوق و استقلال حرفه‌ای، امنیت شغلی و منزلت اجتماعی روزنامه‌نگاران
ج- تنظیم مقررات حرفه‌ای روزنامه‌نگاران با رعایت قوانین مربوط
چ- تنظیم روابط حرفه‌ای روزنامه‌نگاران در تعامل با مؤسسات عمومی
ح- میانجیگری و حل اختلاف بین روزنامه‌نگاران با یکدیگر یا با مالکان و مدیران رسانه‌های متبوع آنان و بین رسانه‌ها با یکدیگر
خ- صدور، تمدید و لغو گواهینامه روزنامه‌نگاران
د- تنظیم منشور اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاران و نظارت بر حسن اجرای آن
ذ- نظارت بر عملکرد حرفه‌ای روزنامه‌نگاری و رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای آنان
ر- ارائه نظرات کارشناسی و مشورتی به مراجع سیاست‌گذاری، تقنینی، اداری و قضائی
ز- فراهم کردن زمینه ارتباطات و تعاملات روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها با مجامع رسانه‌ای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی با رعایت قوانین مربوط
ژ- همکاری با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی رسانه‌ای و در صورت لزوم، عضویت در آنها با رعایت قوانین مربوط
س- پیشنهاد و مشارکت در وضع و اصلاح قوانین و مقررات رسانه‌ای مربوط
ش- شفاف‌سازی نظام رسانه‌ای و مقابله با مظاهر فساد در آن با اولویت مدیریت وضعیت‌های تعارض منافع
ص- آموزش، پژوهش، اطلاع‌رسانی و انتشار مطالب لازم درخصوص هر یک از موارد فوق
ض- انجام مسؤولیت‌ها و وظایفی که در دیگر قوانین و مقررات به سازمان محول می‌شود.
تبصره- دولت موظف است حمایت‌های لازم در اجرای این ماده را به‌عمل آورد.
ماده4- سازمان در هر یک از استان‌ها که تعداد روزنامه‌نگاران حرفه‌ای آن بیش از یکصد نفر باشد تشکیل می‌شود.
تبصره- روزنامه‌نگاران استان‌های فاقد حد نصاب، تابع سازمان نزدیک‌ترین مرکز استان واجد شرایط است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌طور مستمر نسبت به تشخیص و اعلام تعداد روزنامه‌نگاران یا رسانه‌های استان‌ها اقدام می‌کند.
بخش سوم: عضویت در سازمان و حقوق اعضا
ماده5- اشخاص زیر که دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران بوده، محرومیت کیفری از حقوق اجتماعی نداشته و التزام به قانون اساسی را اعلام کنند، می‌توانند نسبت به عضویت در سازمان اقدام کنند:
الف- دارندگان مدرک معتبر کارشناسی و بالاتر در رشته‌های علوم ارتباطات
ب- دارندگان مدرک معتبر کارشناسی و بالاتر در رشته‌های غیرمرتبط به شرط قبولی در آزمون و طی دوره کارآموزی مرتبط
پ- افراد شاغل که تا زمان لازم‌الاجراء شدن این قانون حداقل یک سال در تحریریه رسانه‌ها مشغول به کار بوده‌اند.
ماده6- اشتغال به حرفه روزنامه‌نگاری
ماده7- خبرنگاران شاغل در مشاغل مرتبط با حرفه روزنامه‌نگاری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران و قوای سه‌گانه جمهوری اسلامی ایران اعم از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، بانکها و مؤسسات اعتباری دولتی، شرکتهای بیمه دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، مؤسسات عمومی، بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی و همچنین دستگاهها و واحدهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است، اعم از این که قانون خاص خود را داشته و یا از قوانین و مقررات عام تبعیت نمایند باید دارای گواهینامه روزنامه‌نگاری باشند.
ماده8- به اشخاصی که در تولید محتوای رسانه‌ها فعالیت مؤثر دارند ولی حرفه آنها روزنامه‌نگاری نیست یا شرایط لازم برای أخذ گواهینامه روزنامه‌نگاری را ندارند به تشخیص هیأت موضوع بند «ب» ماده (15) این قانون گواهینامه عضویت وابسته اعطا خواهد شد این اعضا مادام که شرایط مذکور در ماده (5) را احراز نکرده باشند از حق رأی در مجمع عمومی، عضویت در سایر ارکان سازمان و مزایای دارندگان گواهینامه روزنامه‌نگاری برخوردار نیستند.
ماده9- دارندگان مشاغل در قوای سه‌گانه جمهوری اسلامی ایران اعم از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، بانکها و مؤسسات اعتباری دولتی، شرکتهای بیمه دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، مؤسسات عمومی بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی و همچنین دستگاهها و واحدهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است نمی‌توانند به‌عنوان عضو شورای عالی، هیأت‌مدیره، رئیس سازمان و رئیس سازمان استان انتخاب شوند، مگر آنکه از شغل یا پست یا سمت خود در نتیجه استعفاء یا فسخ قرارداد یا به طرق دیگر کناره‌گیری کنند. از مفاد این ماده مستثنی هستند.
ماده10- نحوه احراز شرایط عضویت در سازمان طبق ماده (5) و صدور گواهینامه و نحوه برگزاری آزمون مربوط طبق آیین‌نامه اجرائی این قانون تعیین می‌شود.
ماده11- هر روزنامه‌نگار فقط می‌تواند در یک سازمان استانی عضو شود.
ماده12- عضویت در سازمان در موارد زیر خاتمه می‌یابد:
الف- فوت
ب- استعفاء
پ- اخراج از سازمان به حکم قطعی هیأت رسیدگی به تخلفات
ت- از دست دادن سایر شرایط عضویت از جمله ترک حرفه روزنامه‌نگاری و اشتغال به حرفه دیگر به تشخیص هیأت صدور گواهینامه روزنامه‌نگاری
ماده13- روزنامه‌نگاران دارای گواهینامه عضویت در سازمان علاوه بر حقوق مقرر در سایر قوانین حسب مورد از حقوق و امتیازات زیر برخوردار هستند:
الف- برخورداری از استقلال حرفه‌ای از جمله حق جستجو و کسب اخبار و اطلاعات برای انجام وظیفه حرفه‌ای خود، حق حذف امضای خود از مطالب تحریف‌شده در فرآیند تدوین و تنظیم آنها
ب- همراه داشتن وسایل و تجهیزات روزنامه‌نگاری به‌منظور ضبط و ثبت اخبار و اطلاعات مربوط به رویدادها
پ- حضور در رویداد‌های خبری از جمله در وقایع طبیعی، حوادث غیرمترقبه، مناسبت‌ها، گردهمایی‌های عمومی و تظاهرات
ت- برخورداری از امنیت جانی، مالی، عرضی و حرفه‌ای در حین انجام وظیفه روزنامه‌نگاری
ث- عضویت در انجمن‌های صنفی و حرفه‌ای داخلی منطقه‌ای و بین‌المللی با رعایت قوانین مربوط
ج- برخورداری از بیمه تأمین اجتماعی و بیمه بیکاری
چ- رسیدگی به جرائم حرفه‌ای روزنامه‌نگاران به‌صورت علنی و با حضور هیأت منصفه
ح- دعوت به رویداد‌های رسمی، مصاحبه‌ها و نشستهای خبری مسؤولان و کارگزاران نظام
خ- دریافت تسهیلات و حمایت‌های مادی و معنوی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
د- پذیرش آثار روزنامه‌نگاران در جشنواره‌های رسانه‌ای که توسط دستگاههای اجرائی برگزار می‌شود.
بخش چهارم: ارکان سازمان
ماده14- ارکان سازمان به‌شرح زیر است:
الف- سازمان‌های نظام روزنامه‌نگاری استانی
ب- مجمع عمومی
پ- شورای عالی
ت- رئیس
ث- هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای
ماده15- ارکان سازمان‌های نظام روزنامه‌نگاری استانی به‌شرح زیر است:
الف- مجمع عمومی
ب- هیأت‌مدیره
پ- رئیس
ت- هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای
ث- بازرسان
فصل اول: سازمان‌های نظام روزنامه‌نگاری استانی
مبحث اول: مجمع عمومی سازمان استان
ماده16- مجمع عمومی سازمان استان متشکل از کلیه اعضای سازمان است که عضویت یا گواهینامه روزنامه‌نگاری معتبر داشته باشند. وظایف و اختیارات مجمع عمومی عبارت است از:
الف- انتخاب و عزل رئیس و نائب‌رئیس مجمع عمومی
ب- انتخاب و عزل اعضای هیأت‌مدیره سازمان استان
پ- انتخاب اعضای هیأت صدور گواهینامه
ت- انتخاب اعضای هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای روزنامه‌نگاران
ث- انتخاب و عزل بازرسان سازمان استان
ج- تصویب بودجه سالانه سازمان استان
چ- تصویب صورت عملکرد مالی و گزارش‌های بازرسان سازمان
ح- رسیدگی و تصمیم‌گیری در مورد هر امر دیگری که در صلاحیت سایر ارکان سازمان پیش‌بینی نشده باشد در چهارچوب مصوبات شورای عالی
ماده17- در صورت فراهم بودن شرط مذکور در ماده (4) این قانون، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مکلف است جلسه مجمع عمومی موقت سازمان استان را با دعوت از اشخاصی که شرایط عضویت در سازمان را دارند برگزار کند. هر شخص واجد شرایط نیز می‌تواند برگزاری این جلسه را از مرجع مذکور بخواهد. در این جلسه که به ریاست مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اداره می‌شود اعضای هیأت موقت صدور گواهینامه روزنامه‌نگاری به رأی اکثریت نسبی حضار انتخاب می‌شوند. این هیأت باید ظرف مدت سه‌ماه شرایط متقاضیان عضویت در سازمان را بر اساس ماده (5) این قانون بررسی و گواهینامه موقت عضویت برای متقاضیان واجد شرایط صادر نماید و از اعضا برای تشکیل اولین جلسه مجمع عمومی دعوت کند.
ماده18- اولین مجمع عمومی سازمان استان مرکب از اعضای دارای گواهینامه موقت روزنامه‌نگاری بنا به دعوت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از تحقق موضوع ماده (17) این قانون تشکیل می‌گردد.
ماده19- جلسات بعدی مجمع عمومی با دعوت هیأت‌مدیره و به طور سالانه و با حضور دوسوم اعضای دارای حق رأی رسمیت می‌یابد و تصمیمات مجمع عمومی با اکثریت مطلق اعضای حاضر معتبر خواهد بود. در صورتی که تعداد شرکت‌کنندگان نوبت اول به حد نصاب نرسد، نوبتهای بعدی در زمانهای یک‌ماهه و با حضور حداقل نصف اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با رأی اکثریت مطلق اعضای حاضر معتبر است.
ماده20- رئیس، نائب‌رئیس و منشی مجمع عمومی توسط مجمع انتخاب می‌شوند. مسؤولیت اداره جلسات مجمع عمومی با رئیس مجمع و پیگیری اجرای مصوبات آن با رئیس مجمع عمومی و بر اساس آیین‌نامه اجرائی این قانون است.
ماده21- مجمع عمومی فوق‌العاده در صورت درخواست هیأت‌مدیره یا بازرس و با یک‌سوم اعضای مجمع عمومی برای رسیدگی به موضوعات پیشنهادی تشکیل می‌شود. مسؤولیت تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده به عهده هیأت‌مدیره است.
ماده22- اعضای مجمع حق دارند به اطلاعات، مصوبات و مشروح مذاکرات مجمع عمومی و سایر ارکان سازمان در چهارچوب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 31/5/1388 دسترسی داشته باشند و در روندهای تصمیم‌گیری آن در چهارچوب این قانون مشارکت کنند.
ماده23- مجمع عمومی با اکثریت نسبی، از میان نامزدهایی که واجد شرایط عضویت در هیأت‌مدیره باشند دو نفر بازرس اصلی و یک نفر بازرس علی‌البدل را انتخاب می‌کند.
مبحث دوم- هیأت‌مدیره
ماده24- هیأت‌مدیره سازمان استان برای مدت سه سال انتخاب و به شرح زیر تشکیل می‌شود:
الف- استان‌های دارای تا (500) نفر عضو روزنامه‌نگار: هفت عضو اصلی و چهار عضو علی‌البدل
ب- استان‌های دارای (501) تا (1000) نفر عضو روزنامه‌نگار: نه عضو اصلی و پنج عضو علی‌البدل
پ- استان‌های بالای(1000) نفر عضو روزنامه‌نگار: سیزده عضو اصلی و شش عضو علی‌البدل
ماده25- وظایف و اختیارات هیأت‌مدیره سازمان استان به شرح زیر است:
الف- انتخاب رئیس و نائب‌رئیس هیأت‌مدیره
ب- انتخاب نمایندگان سازمان استان در مجمع عمومی سازمان
پ- اجرای مصوبات مجمع عمومی
ت- پیشنهاد بودجه سالانه سازمان به مجمع عمومی
ث- پیشنهاد اصلاح آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی سازمان به شورای عالی
ج- پیشنهاد اصلاح نمودار تشکیلاتی سازمان، معاونت‌ها و مدیریت‌های سازمان به شورای عالی
چ- تهیه صورت عملکرد مالی سازمان و تقدیم آن به مجمع عمومی
ح- ایجاد یا انحلال کمیسیون‌های تخصصی
خ- تصویب میزان حق عضویت سالانه اعضا
ماده26- جلسات هیأت‌مدیره با حضور اکثریت مطلق اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن نیز با رأی اکثریت اعضا معتبر است.
ماده27- شرایط عضویت در هیأت‌مدیره سازمان استان به شرح زیر است:
الف- داشتن گواهینامه عضویت در سازمان نظام روزنامه‌نگاری
ب- داشتن حداقل سه سال سابقه روزنامه‌نگاری حرفه‌ای در انتخابات اول و حداقل دو سال عضویت در سازمان برای دوره‌های بعدی انتخابات
پ- نداشتن محرومیت کیفری از حقوق اجتماعی در زمان ثبت‌نام برای انتخابات
ت- نداشتن محرومیت حرفه‌ای منجر به تعلیق گواهینامه روزنامه‌نگاری در زمان ثبت‌نام در انتخابات
ث- ابراز التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
ماده28- به منظور رسیدگی به صلاحیت داوطلبان عضویت در هیأت‌مدیره سازمان استان و نظارت بر انتخابات، هیأتی مرکب از مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، بازرس سازمان استان و نماینده مدیران مسؤول نشریات استان در هر استان تشکیل می‌شود.
ماده29- مسؤولیت برگزاری انتخابات در اولین دوره برعهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و برگزاری انتخابات‌های بعدی طبق آیین‌نامه اجرائی این قانون انجام می‌شود.
ماده30- ترکیب هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات به‌شرح زیر است:
الف- نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
ب- دو تن از نمایندگان هیأت نظارت بر مطبوعات به انتخاب هیأت
پ- یک تن از اعضای شورای عالی به انتخاب شورای عالی
ت- یک تن از قضات بازنشسته دیوان عالی کشور به انتخاب دیوان عالی کشور
ماده31- وظایف هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات به شرح زیر است:
الف- نظارت بر حسن انجام انتخابات استانی
ب- رسیدگی به شکایات انتخاباتی در چهارچوب این قانون و آیین‌نامه اجرائی آن و نیز شکایات نامزدهایی که صلاحیت آنها به تأیید هیأتهای نظارت نرسیده باشد و همچنین اعتراضات کتبی افراد در مورد تأیید صلاحیت نامزدهای عضویت در هیأت‌مدیره سازمان استان
پ- تأیید یا ابطال تمام یا قسمتی از مراحل انجام انتخابات در چهارچوب قانون
ت- تأیید نهائی صحت انتخابات هیأت‌مدیره سازمان استان
ماده32- انتخابات هیأت‌مدیره سازمان نظام روزنامه‌نگاری استان‌هایی که انتخابات آنها منحل یا توسط هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات ابطال گردیده است، حداکثر ظرف مدت سه‌ماه با هماهنگی هیأت نظارت و رعایت سایر مواد قانونی انجام می‌شود.
ماده33- پس از انتخاب و قبول مسؤولیت توسط اعضای هیأت‌مدیره، سازمان از شخصیت حقوقی برخوردار می‌شود.
مبحث سوم: رئیس سازمان استان
ماده34- رئیس سازمان استان از بین اعضای هیأت‌مدیره و به انتخاب اکثریت مطلق برای یک‌سال انتخاب می‌شود و تمدید دوره ریاست سازمان تا چهار دوره متوالی بلامانع است.
وظایف و اختیارات رئیس سازمان به شرح زیر است:
الف- اداره امور سازمان استان
ب- اجرای مصوبات و تصمیمات هیأت‌مدیره
ت- دفاع و حمایت از حقوق اعضای سازمان استان
ث- تنظیم و ارائه گزارش عملکرد بودجه و سایر گزارش‌های موضوع این قانون
ج- انعقاد قرارداد با اشخاص حقیقی یا حقوقی و نمایندگی سازمان در مراجع اداری و قضائی و انتخاب وکیل با حق توکیل و پایان دادن به دعاوی از طریق مصالحه و نیز ارجاع به داوری
چ- اطلاع‌رسانی و انتشار مذاکرات و گزارش‌های مربوط، به‌موجب این قانون
ماده35- تا زمان تشکیل و استقرار هیأت صدور گواهینامه روزنامه‌نگاری، هیأت موقت صدور گواهینامه روزنامه‌نگاری متشکل از پنج عضو با شرایط زیر تشکیل می‌شود:
الف- داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران
ب- داشتن حداقل بیست و پنج سال سن
پ- داشتن حداقل سه‌سال سابقه مدیر مسؤولی یا سردبیری
ت- نداشتن محکومیت کیفری به محرومیت از حقوق اجتماعی در زمان عضویت
تبصره- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف است به‌منظور تشکیل و احراز شرایط هیأت موقت اقدامات لازم را انجام دهد.
ماده36- تصمیمات هیأت موقت صدور گواهینامه روزنامه‌نگاری که با اکثریت مطلق اعضا اتخاذ می‌شود قطعی است مگر مواردی از قبیل اعتراض یا گزارش که پس از استقرار قطعی ارکان سازمان، باید مجدداً از سوی رکن ذی‌صلاح، بررسی وحسب مورد رد یا اصلاح شود.
مبحث چهارم: هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای
ماده37- هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای با وظایف زیر تشکیل می‌شود:
الف- داوری و حل اختلافات بین روزنامه‌نگاران با یکدیگر یا مالکان و دبیران رسانه‌های متبوع آنان بنا به توافق طرفین
ب- نظارت بر رعایت منشور اخلاق حرفه‌ای و تصمیم‌گیری در موارد نقض آن
پ- رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به تخلفات حرفه‌ای روزنامه‌نگاران به‌شرح مقرر در این قانون
ت- رسیدگی به اعتراض‌های ناشی از تصمیمات هیأتهای صدور گواهینامه روزنامه‌نگاری
ماده38- انجام هر یک از موارد زیر از سوی اعضا در فرآیند کسب اخبار و اطلاعات یا در نتیجه انتشار مطلب در رسانه تخلف حرفه‌ای محسوب می‌شود:
الف- استفاده از روشهای متقلبانه یا توأم با فریب بر پایه کسب و انشار اخبار و اطلاعات
ب- استفاده از روشهای ناقض حریم خصوصی
پ- هتک حرمت
ت- نقض حقوق مالکیت فکری دیگران
ث- دریافت هرنوع هدیه‌ای که عرفاً رشوه محسوب شود و به قصد تأثیرگذاری بر کم و کیف انتشار اخبار و اطلاعات پرداخت شده باشد.
ج- عدم رعایت منشور اخلاق حرفه‌ای
چ- استفاده ابزاری از زنان یا کودکان
ح- جریحه‌دار کردن احساسات عمومی
خ- رفتارها و مطالبی که حاکی از ترویج خشونت، تبعیض و تنفر باشد.
د- بیان مطالب کذب و یا تحریف واقعیت‌ها
ذ- سوءاستفاده از موقعیت‌های تعارض منافع
تبصره- هرگاه تخلف اعضا عنوان یکی از جرائم مندرج در قوانین جزائی را نیز داشته باشد هیأت رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای مکلف است مطابق این قانون به تخلف رسیدگی و رأی قانونی را صادر نماید و مراتب را برای رسیدگی با اصل جرم به مرجع قضائی صالح گزارش نماید.
ماده39- رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای با شکایت هر یک از اشخاص زیر آغاز می‌شود:
الف- هر شخص حقیقی یا حقوقی
ب- سازمان مردم‌نهاد در حوزه موضوع فعالیت خود
پ- بازرس سازمان‌های نظام روزنامه‌نگاری استانی
ماده40- هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای با انتخاب مجمع عمومی و از اعضای زیر که دارای حسن شهرت در حوزه کاری خود باشند، برای مدت سه‌سال تشکیل می‌شود:
الف- مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یا نماینده تام‌الاختیار وی
ب- سه تن از مدیران مسؤول مطبوعات یا خبرگزاری‌های استان
پ- دو تن از روزنامه‌نگاران دارای حداقل ده‌سال سابقه روزنامه‌نگاری حرفه‌ای و شرایط مقرر در ماده (19) این قانون
ت- یک تن از قضات بازنشسته محاکم تجدیدنظر استان و آشنا به حقوق رسانه
ث- یک تن از وکلای دادگستری استان و آشنا به حقوق رسانه
ج- یک تن از اعضای هیأت منصفه استان
ماده41- نحوه انتخاب اعضا، تشکیل، اداره و تصمیم‌گیری جلسات هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای بر اساس آیین‌نامه اجرائی این قانون خواهد بود.
ماده42- هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای و هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای می‌تواند حسب شدت و دفعات تکرار تخلف و درخواست شاکی، تصمیمات زیر را اتخاذ کند:
الف- الزام به عذرخواهی
ب- توبیخ کتبی با درج در پرونده
پ- توبیخ کتبی با درج در پرونده و انتشار در وبگاه اختصاصی سازمان
ت- الزام به جبران خسارت مادی و معنوی متضرر به نحو مقتضی و اعاده هرگونه حقی که از شاکی و متضرر تضییع شده باشد.
ث- تعلیق عضویت در سازمان یا گواهینامه روزنامه‌نگاری به مدت سه ماه تا پنج سال
ماده43- آرای هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای در مورد اعمال مجازات‌های بند «الف» تا «پ» ماده (42) این قانون قطعی و غیرقابل تجدیدنظرخواهی است و در مورد سایر بندها قابل اعتراض در هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای سازمان می‌باشد.
ماده44- تصمیمات هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای در مورد بندهای «ت» و «ث» ماده (42) این قانون ظرف مدت بیست‌روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای و سپس در دیوان عدالت اداری است و در غیر این صورت تصمیم قطعی شده و لازم‌الاجراء است.
ماده45- چنانچه موضوع شکایت به نظر هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای از جرائم دارای جنبه عمومی باشد مراتب به مرجع ذی‌صلاح قضائی گزارش می‌شود.
ماده46- کلیه مالکان رسانه‌ها اعم از آن که عضو سازمان باشند و نیز روزنامه‌نگاران می‌توانند برای حل و فصل اختلافات حرفه‌ای به سازمان مراجعه کنند نحوه رسیدگی به این تقاضاها طبق آیین‌نامه اجرائی این قانون خواهد بود.
مبحث پنجم: بازرسان
ماده47- گزارش سالانه بازرسان باید به تصویب مجمع عمومی برسد و در دسترس عموم قرار گیرد.
فصل دوم: مجمع عمومی سازمان
ماده48- مجمع عمومی سازمان به انتخاب هیأت‌مدیره هر استان و با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:
الف- استان‌های دارای هفت عضو هیأت‌مدیره، یک نفر
ب- استان‌های دارای نه عضو هیأت‌مدیره، دو نفر
پ- استان‌های دارای سیزده عضو هیأت‌مدیره، سه نفر
ماده49- وظایف مجمع عمومی سازمان به شرح زیر است:
الف- انتخاب اعضای شورای عالی
ب- تصویب گزارش‌های عملکرد و صورت‌های مالی
فصل سوم: شورای عالی
ماده50- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ظرف مدت سه‌ماه پس از تشکیل سازمان‌های استانی موضوع ماده (4) این قانون، اولین جلسه مجمع عمومی سازمان را دعوت و برگزار می‌کند. جلسه با حضور حداقل سه‌چهارم اعضای مجمع رسمیت می‌یابد. هیأت‌رئیسه سنی به تعداد پنج نفر شامل رئیس، نائب‌رئیس، ناظر و دو منشی جهت اداره جلسه انتخاب می‌شوند.
ماده51- مجمع عمومی سازمان در اولین جلسه از بین اعضای خود یازده نفر را به عنوان اعضای شورای عالی با اکثریت نسبی آراء انتخاب می‌کند.
ماده52- شورای عالی سازمان دارای وظایف و اختیارات زیر است:
الف- تصویب آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی و سایر دستورالعمل‌های سازمان
ب- تصویب نمودار تشکیلاتی سازمان
پ- تصویب منشور اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاران
ت- تصویب دستورالعمل مدیریت تعارض منافع در سازمان
ث- تنظیم قراردادهای نمونه ترویجی جهت استفاده در روابط مالکان رسانه‌ها با یکدیگر و با سایر عوامل رسانه‌ای نظیر مدیران مسؤول، سردبیران و فعالان رسانه‌ای
ج- تصمیم‌گیری در مورد ضوابط انتقال و جابجایی اعضای سازمان
چ- ایجاد هماهنگی بین سازمان‌های استانی با تعیین راهبردهای سازمان
ح- نظارت بر عملکرد سازمان‌های استانی
خ- ارزیابی عملکرد و انتشار گزارش سالانه از فعالیت‌های سازمان
د- انجام سایر اموری که طبق این قانون یا سایر قوانین برعهده شورا محول می‌شود.
ماده53- جلسات شورای عالی حداقل هر سه‌ماه یک‌بار تشکیل می‌شود. جلسات با حضور حداقل دوسوم اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با اکثریت نصف به علاوه یک آرای حاضران معتبر است.
ماده54- شورای عالی از میان اعضای خود یک رئیس، یک نائب‌رئیس و یک دبیر برای مدت دوسال برای اداره جلسات شورا انتخاب می‌کند و انتخاب مجدد آنان فقط برای دو دوره سه‌ساله دیگر بلامانع است.
ماده55- دبیر شورای عالی مسؤول تشکیل جلسات و اداره دبیرخانه شورا است. اداره جلسات شورا برعهده رئیس شورا خواهد بود. مصوبات شورا توسط رئیس شورا و در غیاب او توسط نائب‌رئیس امضاء و ابلاغ می‌گردد. دبیر شورا می‌تواند مصوبات شورا را پس از امضای رئیس ابلاغ نماید.
ماده56- دبیرخانه شورای عالی در تهران مستقر است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف است محل و تجهیزات مناسب برای استقرار دبیرخانه را فراهم نماید.
فصل چهارم: رئیس سازمان
ماده57- رئیس شورای عالی، ریاست سازمان را برعهده دارد و دارای وظایف و اختیاراتی به شرح زیر است:
الف- اداره امور سازمان
ب- اجرای مصوبات و تصمیمات شورای عالی
پ- پیشنهاد بودجه سالانه سازمان به شورای عالی
ت- دفاع و حمایت از حقوق اعضای سازمان
ث- تنظیم و ارائه گزارش عملکرد بودجه و سایر گزارش‌های موضوع این قانون
ج- انعقاد قرارداد با اشخاص حقیقی یا حقوقی و نمایندگی سازمان در مراجع اداری و قضائی و انتخاب وکیل با حق توکیل و پایان دادن به دعاوی از طریق مصالحه و نیز ارجاع به داوری
چ- برقراری مناسبات لازم با نهادهای مشابه دیگر کشور‌ها و نمایندگی سازمان در مراجع و مجامع ملی و بین‌المللی
ح- اطلاع‌رسانی و انتشار مذاکرات و گزارش‌های مربوط به‌موجب این قانون
فصل پنجم: هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای
ماده58- هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای از اعضای زیر انتخاب و برای مدت سه‌سال تشکیل می‌شود:
الف- نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
ب- یک تن از قضات بازنشسته دیوان عالی کشور به انتخاب دیوان عالی کشور
پ- یک نفر از وکلای دادگستری به انتخاب کانون‌های وکلای دادگستری
ت- سه تن از روزنامه‌نگاران به انتخاب شورای عالی
ث- یک تن از اعضای هیأت علمی در رشته علوم ارتباطات به انتخاب شورای عالی
ماده59- برای هر یک از اعضای بندهای «ب»، «پ» و «ت» ماده (58) این قانون یک عضو علی‌البدل نیز انتخاب خواهد شد تا در صورت فوت، استعفاء، غیبت غیرموجه و یا لغو عضویت، به تشخیص شورای عالی وظایف مربوط را انجام دهد. عضو جایگزین در اولین جلسه بعدی انتخاب می‌شود.
بخش پنجم: سایر موارد
ماده60- برای حمایت مالی و بیمه‌ای از اعضا، صندوق حمایت از روزنامه‌نگاران تشکیل می‌شود. اساسنامه پیشنهادی صندوق یادشده ظرف مدت سه‌ماه پس از تشکیل سازمان، توسط شورای عالی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ماده61- منابع مالی و اعتبارات سازمان از محلهای زیر تأمین می‌شود:
الف- حق عضویت سالانه اعضا
ب- هدایای اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی با رعایت قوانین و مقررات مربوط
پ- کمکهای دولت و شهرداری‌ها و مؤسسات عمومی غیردولتی
ت- درآمدهای حاصل از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، انتشارات، فعالیت‌های ترویجی، مشاوره‌ای و حل و فصل اختلافات در حوزه رسانه
ماده62- مدیر مسؤول، سردبیران و دبیران رسانه‌ها باید از میان اشخاصی انتخاب شوند که دارای گواهینامه روزنامه‌نگاری از سازمان باشند.
ماده63- آیین‌نامه اجرائی مواد (10)، (19)، (41) و (46) حداکثر ظرف مدت یک‌سال پس از ابلاغ این قانون به تصویب شورای عالی می‌رسد.